Bilinçli farkındalık ve problem çözme becerisinin demografik ve psikolojik değişkenler bakımından incelenmesi

Semanur Tatoğlu; Cüneyt Birkök; İsak Pardo

doi:10.14687/jhs.v19i4.5909

Authors

Semanur Tatoğlu https://orcid.org/0000-0001-9682-6779
Cüneyt Birkök https://orcid.org/0000-0001-7915-1116
İsak Pardo Nişantaşı University

DOI:

https://doi.org/10.14687/jhs.v19i4.5909

Keywords:

Awareness, Mindfulness, Problem Solving, Farkındalık, Bilinçli Farkındalık, Problem Çözme

Abstract

The aim of the study is to examine relationships between mindfulness and problem solving skills and the effects of some independent variables in terms of cognitive psychological approach.

The relational screening method is used in the research. A Personal Investigation Questionnaire, the Turkish versions of “The Mindful Attention Awareness Scale (MAAS)” and “The Problem Solving Inventory (PSI)” have been used as data collection tools. The sample research population determined by disproportionate element sampling and consisted of 125 third and fourth grade students in the faculty of education. The demographic and psychological information questionnaire, “The Mindful Attention Awareness Scale (MAAS)” and “The Problem Solving Inventory (PSI)”, T-test analysis, one-way analysis of variance (ANOVA) and pearson moment correlation analysis were performed for data analysis

No significant relationship has been found between mindfulness and problem solving skills of participants. There was also no significant effect seen on mindfulness and problem solving skills indicated from students studying in the technical or social studying departments in the faculty.

Mindfulness levels of participants with traumatized and psychological complaints were lower. Furthermore, of the participants mindfulness levels matches their life philosophies were high.

Participants with persistent discomfort are to see themselves more inadequate in problem solving skills. Participants who have received or are receiving a psychotherapy process find themselves more competent in problem solving. It was found that as the individual contribution to their education plans decreased, they perceive themselves as inadequate in problem solving skills. Participants who seek help to solve their problems, find themselves more effective in problem solving.

As the result, there are significant relationships between some personal variables, mindfulness and problem solving skills. There could not find a linear relationship between mindfulness and problem solving skills.

Özet

Bu araştırmanın amacı bilişsel psikoloji yaklaşımı açısından bilinçli farkındalık ve problem çözme becerisi arasındaki ilişkiyi ve bazı bağımsız değişkenlerin etkisini incelemektir.

Araştırmada ilişkisel tarama yöntemi kullanılmıştır. Örneklem kitlesi, oransız eleman örnekleme yoluyla belirlenmiş eğitim fakültesi 125 üçüncü ve dördüncü sınıf öğrencisini kapsamaktadır. Kullanılan veri toplama araçları, “Kişisel Değerlendirme Anketi”, “Bilinçli Farkındalık Ölçeği (BİFÖ)” ve “Problem Çözme Envanteri (PÇE)”dir. Veri analizleri için, t testi analizi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve pearson moment korelasyon analizi yapılmıştır.

Bulgular bakımından, bilinçli farkındalık ve problem çözme becerisi arasında ilişki bulunmamıştır. Demografik özellikler ile sayısal veya sözel bölüm okuyor olmanın bilinçli farkındalık ve problem çözme üzerinde etkisi bulunmamıştır.

Travma geçiren veya psikolojik yakınması olan katılımcıların bilinçli farkındalık seviyeleri daha düşük çıkmıştır. Yaşam felsefeleri ile yaşamları uyuşan katılımcıların bilinçli farkındalık seviyeleri ise yüksek çıkmıştır.

Devamlı rahatsızlığı olan katılımcılar, problem çözme becerisinde kendilerini daha yetersiz görmektedirler. Psikoterapi süreci almış veya alıyor olan katılımcılar, problem çözmede kendilerini daha yeterli görmektedirler. Katılımcıların kendi eğitim planlarına katkıları azaldıkça problem çözme becerisinde kendilerini daha yetersiz gördükleri bulunmuştur. Kendisinden problem çözmesi için yardım istenen katılımcılar problem çözmede kendilerini daha yeterli görmektedirler.

Sonuç olarak bazı değişkenler ile bilinçli farkındalık ve problem çözme becerisi arasında anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Bilinçli farkındalık ile problem çözme becerileri arasında ise doğrudan ilişkiye rastlanmamıştır.

Downloads

Download data is not yet available.

Metrics

Metrics Loading ...

Author Biographies

Semanur Tatoğlu

M.A., Psikolojik Danışman

İsak Pardo, Nişantaşı University

Dr. Öğr. Üyesi İsak Pardo
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
İKTİSADİ, İDARİ VE SOSYAL BİLİMLER FAKÜLTESİ PSİKOLOJİ BÖLÜMÜ

References

Adler, A. (2008). İnsanı tanıma sanatı. Say.

Arkonaç, S. (2005). Psikoloji: Zihin süreçleri bilimi. Alfa.

Arkonaç, S. (2015). Psikolojide bilginin eleştirel arka planı. Hiperlink Yayınları.

Bachelard, G. (2009). Uygulamalı akılcılık (E. Sarıkartal, Çev.). İthaki Yayınları.

Bergson, H. (1986). Ahlak ile dinin iki kaynağı. Milli Eğitim Basımevi.

Birkök, M. C. (2018). Sosyolojik düşünme ve yöntemi (3. bs, C. 15). https://www.j-humansciences.com/ojs/index.php/IJHS/article/view/5676

Breuning, L. G. (2018). Mutlu beyin. Aganta Kitap.

Burger, J. M. (2006). Kişilik. Kaknüs Yayınları.

Butler, G., & McManus, F. (1998). Psikolojinin ABC’si. Kabalcı Yayınevi.

Carr, A. (2006). Family therapy: Concepts, process and practice. Wiley-Interscience.

Cemalcılar, Z. (2012). Psikoloji. Anadolu Üniversitesi.

Churchland, P. S. (2013). Güvenen beyin: Nörobilim ahlak hakkında bize ne anlatır.

Collin, C., Benson, N., Ginsburg, O., Grand, V., Lazyan, M., & Weeks, M. (2014). Psikoloji kitabı (E. Lakşe, Çev.). Alfa Yayınları.

Eagleman, D. (2016). Beyin senin hikayen. Domingo.

Enç, M. (1980a). Ayırdında olma [ing. Awareness ]. İçinde Ruhbilim Terimleri Sözlüğü. TDK.

Enç, M. (1980b). Ruhbilim terimleri sözlüğü. TDK.

Evans-Pritchard, E. E. (1951). Social anthropology. Cohen & West Ltd.

Gellatly, A., & Oscar. (2012). Zihin ve beyin (3. Baskı, C. 1-Zarate). NTV Yayınları.

Goleman, D. (2007). Sosyal zeka: İnsan ilişkilerinin yeni bilimi. Varlık.

Harari, Y. N. (2015). Hayvanlardan tanrılara sapiens: İnsan türünün kısa bir tarihi.

Harari, Y. N. (2018). 21. Yüzyıl için 21 ders.

Hayes, N. (2011). Psikolojiyi anlamak (F. Şar & A. Hekimoğlu, Çev.). Optimist Yayınları.

Hayes, S. C., Follette, V. M., & Linehan, M. (Ed.). (2004). Mindfulness and acceptance: Expanding the cognitive-behavioral tradition. Guilford Press.

Herbert, J. D., & Forman, E. M. (Ed.). (2011). Acceptance and mindfulness in cognitive behavior therapy: Understanding and applying the new therapies. John Wiley & Sons, Inc. https://doi.org/10.1002/9781118001851

Kağıtçıbaşı, Ç. (2017). Benlik, aile ve insan gelişimi: Kültürel psikoloji. Koç Üniversitesi Yayınları.

Kağıtçıbaşı, Ç., & Cemalcılar, Z. (2014). Dünden bugüne insan ve insanlar: Sosyal psikolojiye giriş. Evrim Yayınevi.

Koch, C. (2018). What is consciousness? Nature, 557, S8-S12. https://doi.org/10.1038/d41586-018-05097-x

Lewin, R. (2005). Human evolution: An illustrated introduction. Blackwell.

Lohman, D. F. (2005). Reasoning abilities. İçinde R. J. Sternberg & J. E. Pretz (Ed.), Cognition and intelligence: İdentifying the mechanisms of the mind (ss. 225-251). Cambridge University Press.

Martinet, A. (1998). Işlevsel genel dilbilim (B. Vardar, Çev.). Multilingual Yayınları.

Merleau-Ponty, M. (2006). Algının önceliği ve onun felsefi sonuçları (Y. Yıldırım, Çev.). Kabalcı Yayınevi.

Mithen, S. (1999). Aklın tarih öncesi (İ. Kutluk, Çev.). Dost kitapevi.

Morgan, C. T. (2011). Psikolojiye giriş. Eğitim Akademi.

New vision for education: Fostering social and emotional learning through technology (REF 040316). (2016). World Economic Forum. https://www.weforum.org/reports/new-vision-for-education-fostering-social-and-emotional-learning-through-technology/

Nisbett, R. E. (2005). Düşüncenin coğrafyası: Doğulular ile Batılılar nasıl ve -neden- birbirinden farklı düşünürler (G. Ç. Güven, Çev.). Varlık Yayınları.

Özakpınar, Y. (2013). Psikoloji tarihi: Başlangıcından bugüne psikolojinin dönüşümü. Ötüken Neşriyat.

Popper, K. R. (2006). Bitmeyen arayış (M. Acar, Çev.). Plato.

Richards, G. (2003). Psikolojiyi yerli yerine oturtmak: Eleştirel tarih perspektifi açısından bir giriş (S. Topal & A. Yılaz, Çev.). Say Yayınları.

Roemer, L., & Orsillo, S. M. (2009). Mindfulness- and acceptance-based behavioral therapies in practice. Guilford Press.

Schacter, D. L., Gilbert, D. T., & Wegner, D. M. (2009). Introducing psychology. Worth Publishers.

Schopenhauer, A. (2014). Bilim ve bilgelik (A. Aydoğan, Çev.). Say yayınları.

Shorter, E. (2005). A historical dictionary of psychiatry. Oxford University Press.

Small, G., & Vorgan, G. (2013). Bir psikiyatristin gizli defteri: En sıradışı vakalar (D. Akın, Çev.; 1. bsk). NTV Yayınları.

Soylu, C., & Pala, F. C. (2018). Problem çözme performansında yaşa bağlı farklılıklar. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 10(3), 290-301. https://doi.org/10.18863/pgy.364106

Sternberg, R. J. (2009). Teaching for successful intelligence: Principles, practices, and outcomes. İçinde E. L. Grigorenko & J.C. Kaufman (Ed.), The essential sternberg-essays on intelligence, psychology, and education (ss. 183-194). Springer

Publishing.

Şahin, N., & Yeniçeri, Z. (2015). “Farkındalık” Üzerine üç araç: Farkındalık, Bütünleyici Kendilik Farkındalığı Ve Toronto Bilgece Farkındalık Ölçekleri. Türk Psikoloji Dergisi, 30(76), 48-64.

Şenel, F. (2008). Biyolojik saat. Bilim ve Teknik, Aralık 2008, 58-67.

Şerif, M. (1985). Sosyal kuralların psikolojisi. Alan Yayıncılık.

Torrey, E. F. (2018). Beynin evrimi ve tanrıların ortaya çıkışı: İlk insanlar ve dinlerin kökeni. Paloma.

Waite, L. J. (2006). Marriage and family. Içinde D. L. Poston & M. Micklin (Ed.), Handbook of population (ss. 87-109). Springer Science+Business Media.

Wenke, D., Frensch, P. A., & Funke, J. (2004). Complex problem solving and intelligence emprical relation and causal direction. İçinde R. J. Sternberg & J. E. Pretz (Ed.), Cognition and intelligence: Identifying the mechanisms of the mind (ss. 160-188). Cambridge University Press.

Wolynn, M. (2016). Seninle başlamadı. Viking.