The relationship of body mass indexs in high school students with socio demographic and nutritional characteristics<p>Lise öğrencilerinde beden kütle indeksi durumunun sosyodemografik ve beslenme özellikleri ile ilişkisi
Keywords:
High school student, body mass index, obesity, thinness, nutrition, Lise öğrencisi, beden kütle indeksi, obezite, zayıflık, beslenmeAbstract
This descriptive study was conducted for the purpose of determining the relationship of body mass index in high school students with socio-demographic and some nutritional characteristics. The study group of the study consisted of 530 students between the ages of 13-18 attending a high school in Eskişehir in the school year of 2015-2016. A survey form and height-weight measurements developed by the researcher were used to collect the data.
BMI had no correlation with gender, socio-economic status, training on nutrition, consumption of convenience foods or skipping meals, whereas the obesity rate was higher among those who reported to consume convenience foods during recess and due to lack of free time during school hours and the rate of thinness/very thinness was higher among those who reported to consume convenience foods by choice.
Extended English abstract is in the end of PDF (TURKISH) file.
Özet
Bu araştırma lise öğrencilerinde beden kütle indeksi durumunun sosyo-demografik ve bazı beslenme özelikleriyle ile ilişkisinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Türkiye/Eskişehir’de bir lisede 2015-2016 eğitim ve öğretim yılı içinde liseye devam eden 13-18 yaş aralığında ki 530 öğrenci oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında araştırmacı tarafından geliştirilen bir anket formu ve boy-kilo ölçümleri kullanılmıştır.
Cinsiyet, sosyoekonomik durum, beslenme konusunda eğitim alma, hazır gıda tüketip tüketme ya da öğün atlama BKİ ile ilişkili değilken okulda vakit bulamama nedeniyle ve ders aralarında hazır gıda tüketenlerde obezite oranı ve tercih nedeniyle hazır gıda tüketenlerde aşırı zayıf/zayıf oranları daha yüksektir.
Downloads
Metrics
References
Akış N, Pala K, İrgil E, Aydın N, Aksu H. (2003). Bursa ili Orhangazi ilçesi 6 merkez ilköğretim okulunda 6-14 yaş grubu öğrencilerde kilo fazlalığı ve obezite. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 29.
Altunkan H. (2013). Karaman ilinde 6-19 yaş grubu çocuklarda obezite prevelansı. Tıp Araştırmaları Dergisi, 11(1), 6-11.
Aslan D, Gürtan E, Hacim E, Karaca N, Şenol E, Yıldırım E. (2003). Ankara’da Eryaman Sağlık Ocağı Bölgesinde bir lisenin ikinci sınıfında okuyan kız öğrencilerin beslenme durumlarının ve bazı antropometrik ölçümlerinin değerlendirilmeleri. C.Ü.Tıp Fakültesi Dergisi,25(2),55-62.
Avery A, Palliter C, Allan C, Stubbs J, Lavin J. (2012). An initial eyaluation of a family based approach to weight management in adolescents attending a community weight managementgroup. J Hum Diet, 25(5),469-476
Ay G. E. (2014). Erzurum il merkezi okul çağı çocuklarda obezite prevalansı ve beslenme alışkanlıkları ile ilişkisi. Uzmanlık Tezi, Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Erzurum.
Balkış M. (2011). Lise öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları, probiyotik süt ürünleri tüketim sıklıkları ve bilgilerinin belirlenmesi: Kulu örneği. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Ceylan SS, Turan T. (2008). Bir ilköğretim okulunda 11-14 yaş arasındaki öğrencilerde obesite sıklığı ve etkileyen etmenler. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 11,( 4), 76-84.
Cheung PCH, Ip PLS, Lam ST, Bibby H A. (2007). Study on body weight perception and weight control behaviors among adolescents in Hong Kong. Hong Kong Medicine Journal, 13, 16-21.
Emans SJ, Woods E, Keenan P. (2001). Adolescent medicine. Editorial Overview. Curr Opin Pediatr, 18,381-385
Eskişehir Ticaret Odası (ETO), (2014). Eskişehir ekonomisinin genel yapısı.Erişim tarihi,17 Mart 2016. Erişim adresi, http://www.etonet.org.tr/etonet/UluslarArasiIliskiler/Eski%C5%9FehirEkonomisininGenelYap%C4%B1s%C4%B1TR.pdf
Erten M. (2006). Adıyaman ilinde eğitim gören üniversite öğrencilerinin beslenme bilgilerinin ve alışkanlıklarının araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Gökyer N. (2012). Anadolu öğretmen lisesi öğrencilerinin sosyal durumlarının incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(1), 144-174
Gümüşler A. (2006). Rize İli Çayeli ilçesindeki lise öğrencilerinde obezite sıklığı ve beslenme alışkanlıkları, Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik ÜniversitesiSağlık BilimleriEnstitüsü,Trabzon.
Han JC, Lawlor DA, Kimm SY. (2010). Childhood obesity. Lancet,375,1737-48.
Heird W. ( 2007). Nutritional needs. In:Kliegman RM, Behrman RE,
Jenson HB, Stanton BF. Eds.Nelson Textbook of Pediatrics. 18th ed. Philadelphia, PA:Saunders Elsevier, 209–242.
Huerta M, Bibi H, Haviv J. (2006). Parental smoking and education as determinants of overweight in Israeli children. Prev Chronic Dis, 3, 48-51.
Jelastopulu E, Kallinezos P. (2012). Prevalance and risk factors of excess weight in school children in West Greece. Wiley Online Library,36,10-15.
Karabey S, Müftüoğlu N. (2007). Gençlik ve cinsellik bilgilendirme dosyası–7. Cinsel Eğitim Tedavi ve Araştırma Derneği (CETAD).
Karasu Ö. (2006). Yatılı olan ve yatılı olmayan lise öğrencilerinin beslenme bilgisi ve durumlarının değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Köse A. (2005). Zonguldak il merkezinde 15-17 yaş grubu genel lise öğrencilerinde öğün dışı yeme alışkanlığının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Karaelmas Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Zonguldak
Kurtaraner M.Ö. (2012). Obezitesi olan ve olmayan 14 - 17 yaş aralığındaki ergenlerin ruhsal süreçlerinin, beden algıları, aile özellikleri ve beslenme alışkanlıkları yönünden incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Bilim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Mazıcıoğlu M, Öztürk A. (2003). Üniversite 3 ve 4. sınıf öğrencilerinde beslenme alışkanlıkları ve bunu etkileyen faktörler. Erciyes Tıp Dergisi, 25(4), 172-178.
Memiş E. (2004). Üniversite öğrencilerinde şişmanlık (obezite) durumu
ve diyet ürünleri kullanmaları üzerinde bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Merdol T. K. (2004). Türkiye'ye özgü beslenme rehberi. Beslenme ve Diyet Dergisi, 33, 1–69.
Mısırlıoğlu ED, Çakır B, Albayrak M. (2007). Okul çocuklarında beslenme bozuklukları: boy kısalığı ve obezite. KÜ Tıp Fak Dergisi, 9, 7-10.
Neyzi O, Ertuğrul T. (2002). Pediatri. Üçüncü baskı. İzmir: Nobel Tıp Kitapevleri, 204–9.
Neyzi O, Günöz H, Furman A, Bundak R. (2008). Türk çocuklarında vücut ağırlığı, boy uzunluğu, baş çevresi ve vücut kitle indeksi referans değerleri. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi,51, 1-14.
Olivieri F, Semproli S, Pettener D. (2008). Growth and malnutrition of rural Zimbabwean children. Am Jour of Phys Anth, 136, 214-222.
Öncü İ. (2009). Çocukluk çağı obezitesinde metabolik parametrelerin diyet ve egzersizle ilişkisi. Tıpta Uzmanlık Tezi, Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Adana.
Özbek MN, Topaloğlu A.K. (2007). Çocukluk çağında obezite. Türkiye Klinikleri J Pediatr Sci,3,47-50.
Özdemir O, Erçevik E, Çalışkan D. (2005). Farklı sosyoekonomik düzeye sahip iki ilköğretim okulunda öğrencilerin büyümelerinin değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 58, 22-29.
Özdemir S.K. (2015). Bartın ili sağlık meslek lisesi ve genel lise öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları ve obezite sıklığı. Yüksek Lisans Tezi, Bülent Ecevit Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Zonguldak.
Özener B, Duyar İ. (2004). Farklı ülkelerde çalışan çocukların büyüme örüntüleri: z-skorlarına dayalı bir karşılaştırma. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 21, 1-13.
Özmen D, Çetinkaya AÇ, Ergin D, Şen N, Erbay P.D. (2007). Lise öğrencilerinin yeme alışkanlıkları ve beden ağırlığını denetleme davranışları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6(2),98-105.
Öztora S. (2005). İlköğretim çağındaki çocuklarda obezite prevalansının belirlenmesi ve risk faktörlerinin araştırılması. Uzmanlık Tezi, T.C. Sağlık Bakanlığı Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dr. Sami Hatipoğlu Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Kliniği Şefi ve Aile Hekimliği Koordinatörü, İstanbul.
Öztora S, Hatipoğlu S, Barutçugil MB, Salihoğlu B, Yıldırım R, Şevketoğlu E. (2006). İlköğretim çağındaki çocuklarda obezite prevalansının belirlenmesi ve risk faktörlerinin araştırılması. Bakırköy Tıp Dergisi, 2, 11-14.
Öztürk A, Aktürk S. (2011). İlköğretim öğrencilerinde obezite prevalansı ve ilişkili risk faktörleri. TAF Preventive Medicine Bulletin, 10(1), 53-60
Pekcan G, 2004. Adölesan döneminde beslenme. Klinik Çocuk Forumu,4(1),38-47.
Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. (2011). Türkiye’de okul çağı çocuklarında (6-10 Yaş Gurubu) büyümenin izlenmesi (TOÇBİ) Projesi Araştırma Raporu, Ankara. Erişim tarihi, 17 Mart 2016. Erişim adresi, http://beslenme.gov.tr/content/files/yayinlar/kitaplar/diger_kitaplar/tocbi_kitap.pdf
Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü (TBSA). (2014). Türkiye beslenme ve sağlık araştırması 2010: Beslenme durumu ve alışkanlıklarının değerlendirilmesi sonuç raporu. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Ankara, Sağlık Bakanlığı Yayın No: 931. Erişim tarihi:27 Eylül 2014. Erişim adresi, http://www.sagem.gov.tr/TBSA_Beslenme_Yayini.pdf
Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü (SAGEM). (2013). Sağlık istatistikleri yıllığı 2012. Erişim tarihi:03 Ekim 2014. Erişim adresi, http://www.sagem.gov.tr/dosyalar/saglik_istatistikleri_2012.pdf
Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu (SBHSK). (2015). Obezite, Diyabet ve Metabolik Hastalıklar Daire Başkanlığı. Erişim tarihi, 1 Ocak 2015. Erişim adresi, http://beslenme.gov.tr/index.php?page=55
Starfield B, RileyA. W, Witt WP, Robertson J. (2002). Social class gradients in health during adolescence. J Epidemiol Community Health, 56,354–361
Steinberg L. (2007). Ergenlik. Çok F (Yay. Haz.),1. Baskı, Ankara, İmge Kitabevi Yayınları, Pelin Ofset,70–79.
Şimşek F, Ulukol B, Berberoğlu M, Gülnar SB, Adıyaman P, Öcal G. (2005). Ankara’da bir ilköğretim okulu ve lisede obezite sıklığı. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası,58(4),163-166.
Tanrıverdi D, Savaş E, Gönüllüoğlu N, Kurdal E, Balık G. (2011). Lise öğrencilerinin yeme tutumları, yeme davranışları ve benlik saygılarının incelenmesi. Gaziantep Tıp Dergisi, 17(1), 33-39
Tome FS, Cardoso VC, Barbieri MA. (2007). Are birth weight and maternal smoking during pregnancy associated with malnutrition and excess weight among school age children? Brazilian Journal of Medical and Biological Research, 40, 1221-1230.
Topan A. (2005). Zonguldak il merkezinde 15-17 yaş grubu genel lise öğrencilerinde öğün dışı yeme alışkanlığının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Karaelmas Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Zonguldak.
Tuncer I. (2007). Konya il merkezindeki 11-16 yaş grubu kız öğrencilerde sosyoekonomik durum, antropometrik vücut ölçümleri ve menarşla büyüme ve gelişmenin değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 14(1), 25-28.
Türk M, Gürsoy ŞT, Ergin I. (2007). Kentsel bölgede lise birinci sınıf öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları. Genel Tıp Dergisi,17(2),81-87.
Türkmenoğlu G. (2007). 9-12 yaş grubu öğrencilerin beslenme alışkanlıkları. Yüksek Lisans Tezi,Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Uğuz AM, Bodur S. (2007). Konya il merkezindeki ergenlik öncesi ve ergen çocuklarda aşırı ağırlık ve şişmanlık durumunun demografik özelliklerle ilişkisi. Genel Tıp Dergisi, 17(1), 1-7.
Uzun N. (2014). Ergenlerde sağlıklı yaşam biçimi davranışları, algılanan ebeveyn kontrolü ve depresyon ile obezitenin ilişkisi: obezite için koruyucu ve risk faktörleri. Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
Vaezqhasemi M, Lindkvist M. (2012). Overweight and lifestyle among 13-15 year olds: Across-sectional study in northem Sweden. J Public Health, 40(3), 221-228
West P, Sweeting H. (2004). Evidence on equalisation in health in youth from the West of Scotland. Social Science & Medicine,59, 13–27.
World Health Organization (WHO). (2000). De Onis M, Frongillo EA, Blössner M. Is malnutrition declining? An analysis of chages in levels of child malnutrition since 1980. Bulletin of the World Health Organization, 78, 1222-1233.
World Health Organization (WHO). (2000a). Workshop on obesity prevention and control strategies in the Pacific. World Health Organization. Samoa. Erişim tarihi, 07 Ağustos 2014. Erişim adresi, http://whqlibdoc.who.int/wpro/2002/(WP)NUT_ICP_NCD_002-E.pdf?ua=1
World Health Organization (WHO). (2007). Growth Reference Data for 5-19 years. Erişim tarihi,17 Ocak 2015. Erişim adresi,http://www.who.int/growthref/who2007_bmi_for_age_field/en/
World Health Organization (WHO). (2014). Global database on body mass ındex. Erişim tarihi, 28 Eylül 2014. Erişim adresi,http://www.who.int/bmi/index.jsp?introPage=intro_3.html.
World Health Organization (WHO). (2014a). Global Health Observatory (GHO) data. Underweight in children. Erişim tarihi,17 Mart 2016. Erişim adresi, http://www.who.int /gho/mdg/poverty_hunger/underweight_text/en/
World Health Organization (WHO). (2014b). Children's environmental health. malnutrition. Erişim tarihi, 17 Mart 2016. Erişim adresi, http://www.who.int/ceh/risks/otherisks/en/index1.html
World Health Organization (WHO). (2016). Global database on child growth and malnutrition. Erişim tarihi,17 Mart 2016. Erişim adresi, http://www.who.int/nutgrowthdb/about/introduction/en/index5.html
Yılmaz E, Özkan S. (2007). Üniversite öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının incelenmesi. Fırat Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(6), 5-9
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Authors can retain copyright, while granting the journal right of first publication. Alternatively, authors can transfer copyright to the journal, which then permits authors non-commercial use of the work, including the right to place it in an open access archive. In addition, Creative Commons can be consulted for flexible copyright licenses.
©1999 Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
