Nevruz rituals as a social symbol in folk beliefs<p>Halk inanışlarında toplumsal bir sembol olarak Nevruz ritüelleri
Keywords:
Nevruz, Ritual, Beliefs, Symbol, Nevruz Rituals, Ritüel, Sembol, İnanışlar, Nevruz Ritüelleri.Abstract
It is possible to encounter rituals that occurred pending on various celebrations in almost every culture or particular periods of social-cultural life. Ritual sare indispensable components of celebrations and festivals, since they allow the transfer of group or society values as behavioral patterns through generations by symbolizing them. Nevruz rituals are one of them. Nevruz is celebrated by many cultures particularly Turkish societies and symbolized by reinforcing it with different rituals, and also it is considered as sacred; thus, Nevruz gains the characteristics of a religious and national festival. Similar to all cultural activities, there are dances, plays, symbols and literary products specific to that culture in Nevruz festival. By this way, various elements of culture can be transferred to the future generations. In the study, it has been aimed to propound how Nevruz is perceived by the societies, in which this festival is celebrated and sacred and which rituals are displayed during the celebrations.
Özet
Hemen hemen tüm kültürlerde ya da sosyal-kültürel yaşamın belirli dönemlerinde çeşitli kutlamalara bağlı olarak ortaya çıkan ritüellere rastlamak mümkündür. Grup ya da topluluk değerlerinin sembolleştirilerek davranış örüntüleri halinde kuşaklar boyunca aktarılmasını sağlayan ritüeller, kutlamaların vazgeçilmez bileşenleridir. Nevruz ritüelleri de bunlardan birisidir. Nevruzun, başta Türk toplumları olmak üzere birçok kültür tarafından kutlanması ve çeşitli ritüellerle pekiştirilerek sembolize edilmesi, kutsallık atfedilmesi, aynı zamanda ona dini ve milli bir bayram kimliği kazandırır. Tüm kültürel etkinliklerde olduğu gibi Nevruz kutlamalarında, toplumların kendilerine özgü dansları, oyunları, sembolleri, edebi ürünleri bulunabilmekte ve bu yönüyle kültürün pek çok unsuru ileri kuşaklara taşınabilmektedir. Çalışmada, nevruzun kutlandığı ve kutsandığı toplumlarda, nasıl algılandığı ve kutlamalarda hangi ritüellerin sergilendiği ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Downloads
Metrics
References
Azimi, H. (2000). Nevruz Töreni ve Azerbaycanlılar Arasında İcra Olunması, Türk Dünyasında Nevruz Üçüncü Uluslararası Bilgi Şöleni Mart 1999 Elazığ, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi yayınları.
Boyraz, Ş. (2002). Nevruzla İlgili Yeni Yaklaşım Denemeleri ve Nevruzla Kehanet Yapma, Folklor/Edebiyat, 32: 287-296.
Cumakunova, G. (1998). “Nooruz Bayramı: Doğa ile İnsanın Bütünlüğünün Simgesi”, Nevruz, Derleyen: H.V. Demirbaş, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
Çay, A. (1993). Türk Ergenekon Bayramı Nevruz, Ankara: Türk Kültürünü AraştırmaEnstitüsü Yayınları.
Çınar, A.A. (2000). “Kazak Türklerinde Nevruz”, Türk Dünyasında Nevruz Üçüncü Uluslararası Bilgi Şöleni Mart 1999 Elâzığ, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
Duru, N.F. (2011). Kosova Türklerinin Baharı Karşılama Ritüelleri, Milli Folklor, 23(89):276-281.
Eker, S. (1999). Kazak Türklerinde Nevruz, Türk Dünyası Dergisi, 7(17): 75-80.
Erkin, N.,Ekrem,H.(1995). “Uygurlarda Nevruz Kutlamaları”, Uluslararası Bilgi Şöleni Sempozyum
Bildirileri, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayını
Elibeyzade, E.(1996). “Nevruz ve Kurban Bayramının Geçmişi 1200 Yıl", Türk Dünyasında Nevruz İkinci Bilgi Şöleni Bildirileri, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayını.
Gönüllü, A.R.(1998). “Türk Halk İnanışlarında Nevruz”, Nevruz, Derleyen: H.V. Demirbaş, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
Gönüllü, Ali Rıza (1993), Alanya Halk İnanışları İçinde Hıdırellez Motifi,Güneyde Kültür Dergisi, Eylül-Ekim.
Gündüz, Ş. (2000). Kadim Ortadoğu’dan Orta Asya’ya Nevruz, bilig, 12: 1-14.
Güngör, H. (2004). Dinler ve İnançlarda Nevruz, Türk Dünyası Nevruz Ansiklopedisi, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
Güngör, H. (1995). “Önasya Kültürlerinde Yeniden Doğuş ve Türkler ’de Nevruz”, Türk Kültüründe Nevruz Uluslararası Bilgi Şöleni bildirileri, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
Hasan, H. (2006). Makedonya Türklerinde Nevruz ve Hıdrellez Kutlamaları ile İlgili Adet ve Uygulamalar, Hikmet İlim Araştırma Dergisi, 21-30.
Hazar, M. (2004). Özbekistan’da Nevruz Törenleri ve Merasimlerin Özbek Hayatındaki Yeri, Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi,3: 95-98.
Honko, L. (1979).“Theories Concerning the Ritual Process: An Orientation”, In. L. Honko (ed.), Science of Religion: Studies in Methodology, The Hague/Paris and New York: Mouton Publishers.
Kafalı, M. (1995).”Türk Kültüründe Nevruz ve Takvim”, Uluslararası Bilgi Şöleni Sempozyum Bildirileri, Ankara.
Karaman, R. (2002). Uygur Folklorunda Nevruz Kutlamaları, Milli Folklor, 14(53): 16-22.
Köse, F. (2007). Osmanlı Devletinde Nevruz, İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
KTB-Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2014). Nevruz, Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü.
Kutlu, M. M. (2001). "Anadolu'da Nevruz Kutlamalarının Ritüel Niteliği", Uluslararası Nevruz Sempozyumu (21–23 Mart 2000) Bildirileri, 109–114, Ankara.
Nerimanoğlu, K. V. (2004), Azerbaycan’da Nevruz, Türk Dünyası Nevruz Ansiklopedisi.
Oğuz, M.Ö. (2005a). Somut Olmayan Kültürel Miras: Türkiye’de Nevruz, Millî Folklor,17(65): 5-8.
Oğuz, M.Ö. (2005b). Yaşayan Geleneksel Kutlamalar, Ankara: G. Ü. Türk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları.
Önal, M. N. (2000), Muğla’da Nevruz, M Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(3): 183-197.
Önal, M. N. (2006). Nevruz Geleneği, Aklın ve Bilimin Aydınlığında Eğitim, 28-31.
Özmen, A. (1998). “Kars Yöresinde Nevruz Bayramı”, Nevruz, Derleyen: H.V. Demirtaş, Ankara:
Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
Rahman, A. (19995). “Tarihten Günümüze Doğu Türkistan’da Nevruz Kutlamaları, Türk Kültüründe Nevruz Uluslararası Bilgi Şöleni bildirileri Mart 1995”,Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
Süleymanoğlu, H. (2010). Balkanlarda Nevruz Kutlamaları, Diyanet Dergisi, 231.
Şengül, A.(2006). Türk Kültüründe Nevruz ve Anadolu’da Nevruz Kutlamaları, AKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 8(3):161-170.
Turan, M. (1998 ).Tarihî Kaynaklar Işığında Nevruz’un Menşei Meselesi, Milli Folklor, 37:90-104.
Yelok, V.S. (2005). Uygur Türklerinde Nevruz, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2): 183-199.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Authors can retain copyright, while granting the journal right of first publication. Alternatively, authors can transfer copyright to the journal, which then permits authors non-commercial use of the work, including the right to place it in an open access archive. In addition, Creative Commons can be consulted for flexible copyright licenses.
©1999 Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
