The effect of education on gender perception and gender role attitudes: An experimental study<p>Toplumsal cinsiyet algısı ve toplumsal cinsiyet rollerine eğitimin etkisi: Deneysel bir çalışma

Authors

  • Zafer Uzun Hacettepe University
  • Sezgin Erdem Kırıkkale University
  • Kadir Güç Hacettepe University
  • Ayşenur Merve Şafak Uzun Başkent University
  • Elif Erdem Gazi University

Keywords:

Sex, Gender, Gender Education, Gender Attitudes, Gender Perception, Experimental Study, Cinsiyet, Toplumsal Cinsiyet, Toplumsal Cinsiyet Eğitimi, Toplumsal Cinsiyet Tutumları, Toplumsal Cinsiyet Algısı, Deneysel Çalışma.

Abstract

Sex has been the most important criteria when categorizing and differentiating individuals. While the concept of sex is used to describe the biological side of being a man or woman, the concept of gender refers to the expectations and meanings formed by the society and culture. In this respect, passive roles are thought suitable for women in the social life while men have more active roles. Socialization agents, such as family, media, peer groups and education are playing an active role in transferring the codes related to gender roles. The aim of this research is to test the effectiveness of gender education on the attitudes towards gender perception and gender roles. In accordance with this purpose, an experimental study was designed as a part of the protocol called “Providing Gender Equality, Strengthening Institutional Capacity while Fighting with Violence Against Women, Enhancing Cooperation and Coordination” which was conducted between the Ministry of Turkish National Defense and the Ministry of Family and Social Policies. And an education (Gender Equality and Fighting with Violence Against Women) was given to the research group consisting of 23 participants. In order to collect data, we used Gender Perception Scale and Gender Role Attitude Scale. As a result of the study, firstly the education given to the participants raised their score of gender perceptions and attitudes towards gender roles significantly. It also increased the mean score of men much more than that of women. And after the training, the initial difference between the mean scores of men and women almost disappeared. It was seen that the training increased the final test mean scores of married individuals significantly. After the training, the mean scores of both women and men increased.

 

Özet

Bireyleri, kategorilere ayırmak ve farklılaştırmak için kullanılan ölçütlerden en önemlisi cinsiyet olmuştur. Cinsiyet (sex) kavramı, kadın ya da erkek olmanın biyolojik yönünü ifade etmekte iken, toplumsal cinsiyet (gender) terimi, toplumun ve kültürün yüklediği anlamlara ve beklentilere atıfta bulunmaktadır. Toplumsal hayatta kadınlara pasif, edilgen roller uygun görülürken; erkeklere aktif, etken roller atfedilmektedir. Aile, medya, arkadaş grubu ve eğitim gibi toplumsallaşma ajanları ise toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin kodların aktarılmasında etkin bir rol almaktadır. Bu araştırma ile her geçen gün artan toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve ayrımcılığını önleme yönünde politikalara öncü olmak için verilen eğitimlerin, toplumsal cinsiyet algısına ve toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlar üzerindeki etkinliğinin sınanması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda Millî Savunma Bakanlığı ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı arasında yapılan “Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Sağlanması ve Kadına Yönelik Şiddetle Mücadelede Kurumsal Kapasitenin Güçlendirilmesi, İşbirliği ve Eşgüdümün Artırılmasına Dair Protokol” kapsamında verilen “Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Eğitici Eğitimi ”ne katılan 23 katılımcı araştırma grubuna dâhil edilerek deneysel bir çalışma yürütülmüştür. Verilerin toplanmasında Toplumsal Cinsiyet Algısı (TCA) ve Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum (TCRT) ölçekleri kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda ilk olarak çalışma grubuna verilen eğitimin katılımcıların toplumsal cinsiyet algılarında ve toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumların ortalamalarında anlamlı derecede yükseltmiştir. İkinci olarak, çalışma grubuna verilen eğitim, erkeklerin ortalamalarını çok daha fazla arttırmış ve eğitim sonucunda kadın ve erkeklerin ortalamaları birbirine son derece yaklaşmıştır. Bunun yanı sıra verilen eğitim evli bireylerin son test ortalamalarını çok daha fazla arttırdığı görülmüştür. Son olarak verilen eğitim sonrasında hem kadınların hem de erkeklerin ortalamaları yükselmiştir.

Downloads

Download data is not yet available.

Metrics

Metrics Loading ...

Author Biographies

Zafer Uzun, Hacettepe University

Phd. Candidate, Department of Sociology

Sezgin Erdem, Kırıkkale University

Phd. Candidate, Department of Sociology

Kadir Güç, Hacettepe University

Phd. Candidate, Department of Educational Sciences

Ayşenur Merve Şafak Uzun, Başkent University

Lecturer, Başkent University,

Elif Erdem, Gazi University

Graduate Student, Gazi University, Departmant of Sociology

References

Allana , A.; Asad N. & Sherali, Y. (2010). Gender in academic settings: role of teachers. International Journal of Innovation, Management and Technology, 1(4), 343-348. [Online]: http://www.ijimt.org/papers/63-C053.pdf

Altinay, A. (2004). The myth of the military-nation: Militarism, gender, and education in Turkey. Springer.

Akın, A., & Demirel, S. (2003). Toplumsal cinsiyet kavramı ve sağlığa etkisi [Concept of gender and its effects on health]. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi Halk Sağlığı Özel Eki, 25(4), 73-82.

Akfırat, F. Ö. (2017). Okulöncesi eğitimde çocuğu olan kadınların “kadın” imgelerinin sanat terapi ve yaratıcı drama teknikleri ile incelenmesi. (Investigation of the Images of “Woman” of Women Who Have Children in Preschool Education with Art Therapy and Drama). Elementary Education Online, 16(1), 274-298.

Akyüz, B. (2011). 1965-1970 dönemi Türk sinemasnda toplumsal cinsiyet, bedensellik ve dans temsilleri. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Altınova, H. H., & Duyan, V. (2013). Toplumsal cinsiyet algısı ölçeğinin geçerlilik güvenirlik çalışması. Journal of Society & Social Work, 24(2), 9-22.

Arıcı, F. (2011). Üniversite öğrencilerinde toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin algılar ve psikolojik iyi oluş. Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Asan, H. T. (2010). Ders kitaplarında cinsiyetçilik ve öğretmenlerin cinsiyetçilik algılarının saptanması. Fe Journal: Feminist Critique/Fe Dergi: Feminist Elestiri, 2(2) 65-74

Babbie, E. (2006). The practice of social research. 11th ed. Belmont, CA: Wadsworth. http://www.ebabbie.net/resource/resource.html

Bhasin, K. (1997). Gender workshops with men: experiences and reflections. Gender and Development, 5(2), 55-61.

Burger, J. (2006). Kişilik. (E. Sarıoğlu, Çev.) İstanbul: Kaknüs Yayınları.

Cherry, A. L. (2005). Examining global social welfare ıssues. Belmont.ThomsonBrooks/Cole,

Connel, R. W. (1998). Toplumsal cinsiyet ve iktidar. (C. Soydemir, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.

Çelebi, N. (1997). Turizm sektöründeki küçük işyeri örgütlerinde kadın girişimciler. Ankara: T.C. Başbakanlık Kadın Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü Yayınları.

Deaux, K. (1987). Psychological constructions of masculinity and femininity. Masculinity/femininity: Basic perspectives,

Dikmen, N. & Maden, D. (2012). Kadın akademisyenlerin görünmeyen emeği üzerine bir araştırma: Ordu üniversitesi örneği, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 4(2), 235-250.

Dökmen, Y. Z. (2004). Toplumsal cinsiyet sosyal psikolojik açıklamalar. Ankara: Sistem Yayıncılık.

Durmuş, E. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri, Ankara: Anı Yayıncılık.

Esen, Y. (2013). Hizmet öncesi öğretmen eğitiminde toplumsal cinsiyet duyarlılığını geliştirme amaçlı bir çalışma. Eğitim ve Bilim, 38(169). 280-296

Ergöl Ş., Koç G., Eroğlu, K. & Taşkın, L. (2012). Türkiye’de kadın araştırma görevlilerinin ev ve iş yaşamlarında karşılaştıkları güçlükler, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2(1), 43-49.

Giddens, A. B. (2000). Toplumsal Cinsiyet ve Cinsiyetçilik. İçinde: Sosyoloji. Ankara: Ayraç Kitabevi.

Gönen, E., Hablemitoğlu, Ş., & Özmete, E. (2004). Akademisyen kadınlar, İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları.

Görgün-Baran, A. (2010). Gender Roles and Power” içinde Sociological Writings 2: A Dedication to Prof. Dr. Orhan Türkdoğan (Ed. N. G. Ergan, E. Burcu, B. Şahin), Hacettepe University Publication.

Gümüşoğlu-Helvacıoğlu, F. (1996). Ders kitaplarında cinsiyetçilik, (1. Baskı) İstanbul: Kaynak Yayınları.

Gümüşoğlu, F. (2005). Ders kitaplarında toplumsal cinsiyet, (2. Baskı). İstanbul: Çağdaş Eğitim Vakfı.

Gümüşoğlu, F. (2014). Ders kitaplarında toplumsal cinsiyet. Toplum ve Demokrasi Dergisi, 2(4). 39-54

Kadılar, E. (2011). Üç kuşak kadının cinsiyet rolleri: Ankara örneği. Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.

Kumaş H. & Fidan, F. (2005). Akademisyen ve tekstil işçileri karşılaştırması örneğinde çalışan kadınların çalışma olgusuna bakışları, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 50, 507-532.

Lindsey, L. L. (1990). Gender Roler A Socıologıcal Perspective. United States If America: Prentice Hall International Limited.

Lips, H. M. (2001). Sex & Gender: An introduction . Mayfield Publishing Co.

Marshall, G. (1999). Sosyoloji sözlüğü. (O. Akınhay, Çev.) Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.

Mead, M. (1928). Coming of age in Samoa. New York: Dell.

Neuman, W. L. (2008). Toplumsal araştırma yöntemleri: nitel ve nicel yaklaşımlar (2. cilt). 2. bs. (Çev. Sedef Özge(. İstanbul: Yayınodası, (ISBN 978994171076)

Oruç, N. (2013), Gender and Education in Turkey. içinde EDucation and GEnder:Gender-specific education in different countries. Historical aspects - current trends Eds. O.Holz & F.Shelton (ss. 100-105). Waxmann, ISBN: 978-3-8309-2868-3

Parashar, S., Dhar, S., & Dhar, U. (2004). Perceptions of values: a study of future. Journal of Human Values, 10(2), 143-152.

Parsons, T. (1951). The social system. London: Routledge & Kean Paul Ltd.

Pınar G., Taşkın L. & Eroğlu K. (2008). Başkent üniversitesi öğretim elemanı yurdunda kalan gençlerin toplumsal cinsiyet rol kalıplarına ilişkin tutumları, Sağlık Bilimleri Hemşirelik Dergisi, s.47-57.

Poyraz, B. (2013). Akademi kadınların cenneti mi?: Ankara üniversitesi örneği, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 1-18.

Rocher, G. (1975). Talcott Parsons and American Sociology. New York: Barnes & Noble Pubishers.

Sankır, H. (2010). Toplumsal cinsiyet rollerinin anlamlandırılış biçiminin ‘kadın sanatçı kimliği’nin oluşum sürecine etkileri. Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar e-dergisi. www.sdergi.hacettepe.edu.tr/makaleler/hasan_sankir_1_1010.pdf

Sayılan, F. (2008). Gender and education in Turkey” In Education in Turkey. (Ed. M. A. Amd, Akkkoyunlu Wigley ve Wigley,S.). Waxman Munher-New York-Berlin: 247-270

Scott, W. J. (2007). Toplumsal cinsiyet: Faydalı bir tarihsel analiz. (A. T. Kılıç, Çev.) İstanbul: Agora Yayınları.

Sebnem, C. (2017). An Example for the construction of masculinity in Turkey: The woman has no name. European Scientific Journal, ESJ, 13(2), 62-76 URL:http://dx.doi.org/10.19044/esj.2016.v13n2p62

Seçgin, F., & Tural, A. (2011). Sınıf öğretmenliği bölümü öğretmen adaylarının toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları. e-Journal of New World Sciences Academy, Education Sciences, 1C0452, 6, (4), 2446-2458

Stoller, R. J. (1968). Sex and gender, the development of masculanity and family. London: H. Karnac Books.

Şenol, D., Erdem, S., Uzun, Z. & Erdem, E. (2016). Toplumsal cinsiyetin bir aktarım aracı olarak çizgi filmler: Sindirella ve Pamuk Prenses örneği, (Cartoons as a transmitting tool of Gender: Cinderella and Snow White cases). KADEM Kadın Araştırmaları Dergisi, 2(2), 62-87. DOI: 10.21798/kadem.2017225030

Şenol, D. & Erdem, S. (2016). Erkekliğin inşasinda aktörlerin ve kurumlarin rolü -Kırıkkale ili örneği. SBArD Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 28(2), 187-205

Tan, M. (2005). Yeni (!) ilköğretim programları ve toplumsal cinsiyet. Eğitim Bilim Toplum, 3(11), 68-77.

Torgrimson, B. N., & Minson, C. T. (2005). Sex and gender: what is the difference?. Journal of Applied Physiology, 99(3), 785-787.

Vefikuluçay D., Zeyneloğlu, S., Eroğlu, K. & Taşkın, L. (2007). Kafkas üniversitesi son sınıf öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin bakış açıları, Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, s.26-30.

Yılmaz, E. (2005). Akademik hayatta kadınların statüsü, istihdamı ve sorunları (ODTÜ-SDÜ karşılaştırması), Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Isparta

Yılmaz, D. V., Zeyneloğlu, S., Kocaöz, S., Kısa, S., Taşkın, L., & Eroğlu, K. (2009). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin görüşleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), 775-792.

Zengin-Arslan, B. (2002). Women in engineering education in Turkey: Understanding the gendered distribution. International Journal of Engineering Education, 18(4), 400-408.

Zeybekoğlu, Ö. (2010). Toplumsal cinsiyet rolleri bağlamında Türk toplumunun erkeklik algısı. Ethos: Journal of the Society for Psychological Anthropology 3:1

Zeyneloğlu, S. (2008). Ankara’da hemşirelik öğrenimi gören üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Zeyneloğlu, S., & Terzioğlu, F. (2011). Toplumsal cinsiyet rolleri tutum ölçeğinin geliştirilmesi ve psikometrik özellikleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi(40), 409-420.

Downloads

Published

2017-03-24

How to Cite

Uzun, Z., Erdem, S., Güç, K., Şafak Uzun, A. M., & Erdem, E. (2017). The effect of education on gender perception and gender role attitudes: An experimental study&lt;p&gt;Toplumsal cinsiyet algısı ve toplumsal cinsiyet rollerine eğitimin etkisi: Deneysel bir çalışma. Journal of Human Sciences, 14(1), 678–693. Retrieved from https://www.j-humansciences.com/ojs/index.php/IJHS/article/view/4354

Issue

Section

Sociology