Investigation of personality traits and self-esteem levels of substance user and non user adolescents based on certain socio-demographic variables<p>Madde kullanan ve kullanmayan ergenlerin kişilik özellikleri ve benlik saygısı düzeylerinin sosyo-demografik değişkenlere göre incelenmesi
Keywords:
Substance abuse, personality traits, self-esteem, adolescent, gender, Madde bağımlılığı, kişilik özellikleri, benlik saygısı, ergen, cinsiyetAbstract
The aim of the present study is to examine personality traits and self-esteem levels of a total number of 124 adolescents aging between 14 and 20 (62 adolescents who are using substance and 62 adolescents who are not using any substance) are compared based on certain socio-demographic variables. Five-Factor Personality Inventory (FFPI) and Rosenberg Self-Esteem Questionnaire (RSEQ) are used in order to collect data. For the comparison of two groups, t-test is used if the data was normally distributed, and Mann-Whitney U Test was used when normality assumptions were not met. When there are more than two groups, for normally distribute variables One-way ANOVA, and when normality assumptions were not met, Kruskal-Wallis Test were used. According to the findings, girls who are using substance had lower levels of conscientiousness compared to girls who are not using any substance. For boys, they had lower scores for extraversion, agreeableness, conscientiousness, and openness to experience and higher levels of neuroticism if they are using some substance compared to the ones who are not using any substance. When age is taken into consideration, the results indicated that substance using adolescents between 17-20 had higher agreeableness scores compared to the substance using adolescents aged between 14-16. On the other hand, no significant differences were found for adolescents who are not using any substance. Moreover, there were not any significant differences based on the age onset of substance use and immigration status. For self-esteem, boys who are using substance had lower levels compared to the boys who are not using substance. There was no significant difference for the girls based on self-esteem. Results were discussed in the light of literature and implications were proposed.
Özet
Bu çalışmada, 14-20 yaş arasında, 62 madde kullanan ve 62 madde kullanmayan olmak üzere toplam 124 ergenin kişilik özellikleri ile benlik saygısı düzeylerinin bazı sosyo-demografik değişkenlere göre incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın verileri, Beş Faktör Kişilik Envanteri (5FKE) ve Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği (RBSÖ) ile toplanmıştır. Analizlerde bağımsız iki grup karşılaştırılırken "t testi" ve normal teori varsayımlarının sağlanmadığı durumlarda ise "Mann-Whitney U Testi" kullanılmıştır. İkiden fazla grubun olduğu durumlar için "Tek Yönlü Varyans Analizi ( One-Way ANOVA)" ve normal teori varsayımlarının sağlanmadığı durumlarda ise Kruskal-Wallis Testi"’ nden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre, madde kullanan kızların özdenetim/sorumluluk puanlarının madde kullanmayan kızlardan daha düşük olduğu; madde kullanan erkeklerin dışadönüklük, yumuşakbaşlılık, özdenetim/sorumluluk ve gelişime açıklık puanlarının madde kullanmayan erkeklerden daha düşük, duygusal tutarsızlık puanlarının ise daha yüksek olduğu bulunmuştur. Yaş değişkenine göre bakıldığında, 17-20 yaş arasındaki madde kullanan ergenlerin yumuşakbaşlılık puanının 14-16 yaş arasındaki ergenlerden yüksek olduğu, madde kullanmayan ergenlerin yaş faktörüne göre kişilik özelliklerinin anlamlı farklılık göstermediği saptanmıştır. Maddeye başlama yaşına göre, madde kullanan ergenlerin kişilik özelliklerinin farklılaşmadığı aynı zamanda madde kullanan ve kullanmayan ergenlerin göç değişkenine göre kişilik özelliklerinin anlamlı farklılık göstermediği bulunmuştur. Benlik saygısı açısından incelendiğinde, madde kullanan ve kullanmayan kızların benlik saygılarının farklılaşmadığı; madde kullanan erkeklerin benlik saygılarının madde kullanmayan erkeklerden daha düşük olduğu görülmüştür. Ulaşılan sonuçlar ilgili literatür ışığında tartışılarak öneriler sunulmuştur.
Downloads
Metrics
References
Akdemir, A., Türkçapar, H., Öztürk-Kılıç, E., Dikmeer, İ. ve Özbay, H. (1995). Bir psikiyatri kliniğine başvuran ergenlerde uçucu madde kullanımının psikososyal boyutları. Kriz Dergisi, 3(1-2), 215-218.
Alpay, N., Karamustafalıoğlu, N. ve Kükürt, R. (1995). Madde bağımlılarında suç. Düşünen Adam, 8, 16-17
Aytaçlar, S., Ertekin, G., Türkcan, A. ( 1997). UMATEM' de yatan hastaların sosyo-demografik özelliklerini ve yaşam alanlarındaki sorunlarını değerlendirme. 33. Ulusal Psikiyatri Kongresi Bildiri Özet Kitabı, Antalya, Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi ve Psikiyatri Derneği, s. 125.
Boys, A., Marsden, J. ve Strong, J. (2001): Understanding reasons for drug use among young people: A functional perspective. Health Education Research, 16(4), 457-469
Çelik, M.V. (2006). Madde bağımlılığı ile mücadelede ortaöğretim öğretmenlerinin yeri ve önemi. Elazığ İli örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Çuhadaroglu, F. (1985). Gençlerde benlik saygısı ile ilgili bir araştırma. XXI. Ulusal Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Kongresi Bilimsel Çalısmaları. Adana.
Çuhadaroğlu, F. (1986) Adolesanlarda benlik saygısı. Uzmanlık tezi, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı.
Demirbek, B., Kalyoncu, A., Alpay, N. (1991). Uçucu madde bağımlılarının uçucu madde kullanım ve sosyo-demografık özelliklerinin incelenmesi. 25. Ulusal Psikiyatrik Bilimler Kongresi Program ve Bildiri Özetleri Kitabı. Akdeniz Üniversitesi.
Dudular, T. (1991) Psikoaktif madde kullanan hastalarda temel esaslar ve suç. Uzmanlık tezi. Istanbul
Evren, C, Ögel, K., Tamar, D. ve Çakmak, D. (2001). Uçucu madde kullanıcılarının özellikleri, Bağımlılık Dergisi, (2), 57-60.
Flora, D.B. ve Chassin. L. (2005). Changes drug use during young adulthood: The effect of parent alkolism and transition into marriage. Psychology of Addictive Behaviors, 19(4), 352-362
Gülgöz, S. (2002). Five- factor model and NEO-PI-R'ın Turkey. The five factor model of personality. R. R. Mccrae ve J. Allik. (ed.). Across cultures. NY: Kluwer Academic/ Plenum Publishers.
Gürel-Yılmaz, G. (2009). Suça sürüklenen ve suça sürüklenmeyen ergenlerin benlik saygısı düzeylerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Herken, H., Bodur, S. ve Kara, F. (2000). Üniversite öğrencisi kızlarda madde kullanımı ile kişilik ve ruhsal belirti ilişkisi. Klinik Psikiyatri, 3, 40-45
Koçak, E. (2008). Ergenlerde yalnızlığın yordayıcısı olarak benlik saygısı ve sürekli öfke ve öfke ifade tarzlarının incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kuğu, N., Akyüz, G., Erşan, E. ve Doğan O. (2000). Sanayi bölgesinde çalışan çıraklarda madde kullanımı ve etkileyen etkenlerin araştırılması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 1(1), 19-25.
Lloyd-Richardson E.E., Papandonatos, G., Kazura, A., Stanton, C. ve Maura, R. (2002). Differentiating stages of smoking intensity among adolescents: Stage- Spesific Psychological and Social Influences. Journal of Consulting Clinical Psychology, 70(4), 998-1009.
Mccrae, R.R. ve Costa, P.T. (1987). Validation of the five factor model of personality across instruments and observers. Journal of Persoanlity and Social Psychology, 52(1), 81-90
Modestin, J., Berger, A. ve Amman, R. J. (1996 ). Mental disorder and criminality. Male alcoholism. Nerv Ment Dis, 184 (7), 393-402
Mullis, A. K., Mullis, R. L. ve Normandin, D. (1992). Cross-sectional and longitudinal comparisons of adolescent self esteem. Adolescence, 27(105), 51-60
Muus, R. E. (1980). Adolescent behavior and society (Third ed.). N Y: Random House
National Institute of Drug Abuse. (2003). Preventing drug use among children and adolescent. (2nd ed.). A research-Based Guide for parents, educators and community leaders.
Ögel, K. (2004). Ergen uçucu madde bağımlılarının özellikleri. UMATEM verileri. Istanbul
Ögel, K. (2005). Madde kullanım bozuklukları epidemiyolojisi. Türkiye Klinikleri J Int Med Sci, 1(47), 61-64.
Öğel, K., Erdoğan, N. ve Aksoy, A. (2005). Ecstasy: Küreselleşen dünyanın yeni değeri. Yeniden YayınNo:4, Istanbul
Ögel, K., Tamar, D., Evren, C. ve Sir, A. (2010). Madde kullanımı ve suç. 22/01/2011. www.ogelk.net/makale/suc_madde_yayin.pdf.
Öztürk-Kılıç E., Altınoğlu, I., Atasoy, N. (1996) Ergenlerde uçucu madde kullanımında rol oynayan faktörler. 5. Anadolu Psikiyatri Günleri Program ve Bildiri Özetleri Kitabı, 39.
Polat O. (2002). Sokak Çocukları. Istanbul: Özgün Ofset
Razi, G. S., Kuzu, A., Yıldız, A. N., Ocakci, A. F. ve Çamkuşu-Arifoğlu, B. (2009). Çalışan gençlerde benlik saygısı, iletişim becerileri ve stresle baş etme. TAF Preventive Medicine Bulletin, 8(1), 17-26
Saydam, M.B. (1987). İkinci kuşak göçmenler ve psikoaktif madde bağımlılığı. Uzmanlık tezi. Istanbul Tıp Fakültesi
Shedler, J. ve Block, J. (1990). Adolescent drug use and psychologcal health. A longitudinal inquiry. American Psychological Association, 45(5),612-630
Somer, O., Korkmaz, M. ve Tatar, A. (2004). Kuramdan uygulamaya beş faktör kişilik modeli ve beş faktör kişilik envanteri (5FKE). Izmir: Ege Üniversitesi Basımevi (Özgün, 185 sayfa).
Swendsen, J. D., Conway, K. P., Rounsaville, B. J., ve Merikangas, K. R. (2002). Are personality traits familial risk factors for substance use disorder? Results of a controlled family study. American Psychiatric Association, 159, 1760-1766
Tamar, D. ve Ögel, K. (1997). Ergenlik döneminde madde kullanımı. Ege Psikiyatri Sürekli Yayınları.
Tamar, D., Ögel, K. ve Çakmak, D. (1997). Uyuşturucu madde kullanımının aile üstüne etkisi. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu, Bilim Serisi, 99, 39
Tansel, B. (2006). Üniversite öğrencilerinin bağımlılık yapıcı madde kullanan bireylere yönelik tutumlarının incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Tarter, R. E., Vanyukov, M., Kırisci, L., Clark, D. B. (2006). Predictors of marijuana use in adolescents before and after licit drug use: Examination of the gateway hypothesis. Am JPsychiatry, 163, 2134-2140
Temel, Z. F. ve Aksoy, A. B. (2001). Ergen ve gelişimi. Ankara: Nobel Yayıncılık
Tevrüz, S ve Smith, T. Ş. (1996). Üniversite gençliğinin kişilik profılleri. VIII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları (21-23 Eylül 1994) Y. Topsever ve M. Göregenli, (ed.). (99-113). Turk Psikologlar Derneği Yayınları
Tuncer, C, Tolgay, A., Beyazyürek, M. (1988). Uçucu madde bağımlısı hastaların psikolojik incelenmesi. 24. Ulusal Psikiyatri ve Norolojik Bilimler Kongresi Serbest Bildiriler, 802-806, GAT A, Ankara.
Turan, M., Herken, H., Mutlu, N. ve Küçükkolbaşı, H. (1998). Öğrencilerde benlik saygısı ile ruhsal belirti dağılımı arasındaki ilişki. Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi VII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi (9-11 Eylül 1998), 67-73
Uyanık-Balat, G. ve Akman, B. (2004). Farklı sosyo-ekonomik diizeydeki lise öğrencilerinin benlik saygısı düzeylerinin incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 175-183.
Yancar, C. (2005). Madde bağımlılarında ikinci eksen komorbidite ve kişilik özelliklerinin bağımlılık şiddeti ve yaşam kalitesine etkisinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış uzmanlık tezi. Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi.
Yüksekkaya, S. (1995). Üniversite öğrencilerinde benlik saygısının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Authors can retain copyright, while granting the journal right of first publication. Alternatively, authors can transfer copyright to the journal, which then permits authors non-commercial use of the work, including the right to place it in an open access archive. In addition, Creative Commons can be consulted for flexible copyright licenses.
©1999 Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
