The dynamic of change in history education in Turkey: The History Foundation<p>Türkiye’de tarih eğitiminde bir değişim dinamiği: Tarih Vakfı

Authors

  • Refik Turan Aksaray University

Keywords:

Economic and Social History Foundation of Turkey, History Foundation, History Teaching, History Education, History Textbooks, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı, Tarih Vakfı, Tarih Öğretimi, Tarih Eğitimi, Tarih Ders Kitapları

Abstract

The History Foundation founded in 1991 and being one of the important points at issue of the period since 1993 has been actively involved in history education and textbooks. In this study, general survey  model and document review  methods were used in order to reveal the opinions and activities of the History Foundation in regard to history education and its effects on the history education system in Turkey. The History Foundation carried on an intensive activity to create awareness, consciousness and social demand with regard to the alteration and transformation need in the field of history education by presenting scientific developments related to history education, relevant implementations in developed countries and the opinions and expectations of international institutions such as UNESCO, the European Council and European Union regarding history education to the Turkish public. The Foundation has generally performed its activities in the form of research, symposiums, workshops and conferences, publishing and establishing communication through official decision mechanisms. Since the 2008-2009 academic year in secondary education in Turkey, curriculums and textbooks have been reprepared based on the constructivist understanding by amending the history education system.  Although it is difficult to anticipate the effect of the History Foundation on the acceptance of these new programs trying to balance between knowledge-skills, nationality-locality-universality and external and intra-discipline purposes and complying with the history education model suggested by the History Foundation with its main lines, it is a true fact that the Foundation has turned history education in Turkey to a sphere of interest with the activities it has performed especially before 2005, contributed to a modern understanding concerning the subject and created significant resource diversity for the use of history teachers who nowadays teach lessons based on the new system with the  information, documents and publications it has produced.  

 

Özet

1991 yılında kurulan ve 1993 yılından itibaren dönemin önemli tartışma konularından olan tarih öğretimi ve ders kitapları konusunda yoğun faaliyetlerde bulunan Tarih Vakfı’nıntarih öğretimine yönelik düşünceleri ve faaliyetleri ile Türkiye’deki tarih öğretim sistemi üzerindeki etkilerini ortaya koymak amacıyla gerçekleştirilen bu araştırmada  genel tarama modeli ve doküman incelemesi yöntemi kulla-nılmıştır. Tarih Vakfı, tarih öğretimiyle ilgili bilimsel gelişmeleri, gelişmiş ülkelerdeki konuyla ilgili uygulamaları ve UNESCO, Avrupa Konseyi ve Avrupa Birliği gibi uluslararası kuruluşların tarih eğitimine ilişkin düşünce ve beklentilerini Türkiye kamuoyuna tanıtmak suretiyle tarih eğitimi alanında değişim ve dönüşüm ihtiyacı konusunda farkındalık, bilinç ve toplumsal talep yaratmak için yoğun bir faaliyet sürdürmüştür. Vakıf konuyla ilgili faaliyetlerini genel olarak araştırmasempozyum, atölye ve konferanslar, yayıncılık ve resmi karar mekanizmalarıyla iletişim kurmak şeklinde gerçekleştirmiştir.  Türkiye’de ortaöğretimde 2008-2009 öğretim yılından itibaren tarih öğretim sisteminde değişikliğe gidilerek öğretim programları ve ders kitapları yapılandırmacı anlayışa göre yeniden hazırlanmıştır.  Bilgi-beceri, ulusallık-yerellik-evrensellik ve disiplin içi amaçlar-disiplin dışı amaçlar arasında bir denge kurmaya çalışan ve Tarih Vakfı’nın önerdiği tarih eğitimi modeliyle ana hatlarıyla örtüşen bu yeni programların kabulünde Tarih Vakfının etkisinin ne düzeyde olduğunu kestirmek zor olsa da Vakfın özellikle 2005 yılından önce gerçekleştirdiği faaliyetlerle Türkiye’de tarih eğitimini bir ilgi alanı haline getirdiği, konuyla ilgili çağdaş bir anlayış oluşmasına katkı sunduğu ve ürettiği bilgi, belge ve yayınlarla günümüzde yeni sisteme göre ders işleyen tarih öğretmenlerinin yararlanabilecek-leri önemli bir kaynak çeşitliliği yarattığı bir gerçektir.  


Downloads

Download data is not yet available.

Metrics

Metrics Loading ...

Author Biography

Refik Turan, Aksaray University

Yard. Doç. Dr., Aksaray Üniversitesi, Eğitim Fakültesi

References

Akpınar Gönenç, A. (2001). Sivil toplum: Düşünsel temelleri ve Türkiye perspektifi. Altkitap.

Alpkaya, G. ve Alpkaya, F. (2005). 20. yüzyıl Dünya ve Türkiye tarihi. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.

Aslan, S. (2010). Sivil toplum: Kavramsal değişim ve dönüşüm. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (33), 188-212.

Aydın, H. (2006). Postmodernizmin eğitimdeki uzantısı: Felsefi yapılandırmacılık. Bilim ve Ütopya Dergisi, 29, 31-38.

Bilgili, A. S. (2014). Eğitim programlarımızda Türk-İslam sentezi meselesi (1980-2000 yılları arasındaki tartışmalara bir projeksiyon). Kafkas Üniversitesi e-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 1-13.

Chansel, D. (2003). Beyaz perdedeki Avrupa: Tarih öğretimi ve sinema. İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları.

Copeaux, E. (1998). Tarih ders kitaplarında (1931-1993) Türk tarih tezinden Türk-İslam sentezine. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.

Çaha, Ö., Çaylak, A. ve Tutar, H. (2013). TRA2 bölgesi sivil toplum kuruluşları profili. Kars: Serka Kalkınma Ajansı Raporu.

Çakar, M. S., Işık, F., Mehmetoğlu, M., Sadıkoğlu, E., Önen, R. ve Tan, S. (2010). Ortaöğretim Kürt dili ve edebiyatı ders kitabı. İstanbul: Tarih Vakfı Yay.

Çalışkan, B. ve Şahbudak, E. (2005). 20. Yüzyılda Dünya ve Türkiye tarihi öğretmen kitabı: Yardımcı yazılar ve öneriler. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.

Çavdar, A. (2001). Tarihçinin mutfağı: Tarih Vakfı kolektif bir mutfağın ürünüdür. Toplumsal Tarih,96, 60-63.

Çayır, K. (2014). Biz kimiz? Ders kitaplarında kimlik, yurttaşlık, haklar. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.

İçduygu, A., Meydanoğlu Z. ve Sert, D. Ş. (2011). Türkiye’de sivil toplum: Bir dönüm noktası: CIVICUS uluslararası sivil toplum endeksi projesi (STEP) Türkiye ülke raporu II, İstanbul: TÜSEV Yayınları.

Kahyaoğlu, D., Yaman, N., Demirkuş, A., Aköz, E., Sungur, H., Kandaku, I. ve Küçükosman, Ö. (2014). Uygarlıklar tarihi I, öğrenci ve öğretmenler için çalışma kitabı. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.

Kahyaoğlu, D., Yaman, N., Demirkuş, A., Aköz, E., Sungur, H. ve Küçükosman, Ö. (2014). Uygarlıklar tarihi II, öğrenci ve Öğretmenler için çalışma kitabı. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.

Karan, U. (2015). Eğitim sisteminde ayrımcılığın izlenmesi rehberi. İstanbul: GM Matbaacılık ve Tic. A.Ş.

Karasar, N. (1984). Bilimsel araştırma metodu. Ankara: Hacettepe Taş Kitapçılık.

Kaya, N. (2015). Türkiye eğitim sisteminde renk, etnik köken, dil, din ve inanç temelli ayrımcılık. İstanbul: G. M. Matbaacılık ve Tic. A.Ş., İstanbul, 2015.

Keyman, F. (2006). Türkiye’de sivil toplumun serüveni: İmkânsızlıklar içinde bir vaha. Ankara: STGM Yayını.

Köker, O. (2001). Tarih Vakfı genel sekreteri Orhan Silier’le söyleşi: Tarih Vakfı’nın on yılı. Toplumsal Tarih, 93, 22-29.

MEB (2003). Avrupa Konseyi tarih projeleri. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Planlama-Araştırma ve Dökümantasyon Daire Başkanlığı.

MEB (2007). 9. sınıf tarih dersi öğretim programı. 10 Mayıs 2016 tarihinde http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx?islem=2&kno=98 adresinden erişildi.

MEB (2008a). 10. sınıf tarih dersi öğretim programı. 10 Mayıs 2016 tarihinde http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx?islem=1&kno=96 adresinden erişildi.

MEB (2008b). Çağdaş Türk ve dünya tarihi dersi öğretim programı. 10 Mayıs 2016 tarihinde http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx?islem=1&kno=60 adresinden erişildi.

MEB (2009). 11. sınıf tarih dersi öğretim programı. 10 Mayıs 2016 tarihinde http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx?islem=1&kno=97 adresinden erişildi.

MEB (2010). T.C. inkılâp tarihi ve Atatürkçülük dersi öğretim programı. 10 Mayıs 2016 tarihinde http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx?islem=1&kno=95 adresinden erişildi.

Özen, H. (2001) Tarih Vakfı’nın kuruluş sürecine ilişkin bazı belgeler: Türkiye Sosyal Tarih Vakfı’ndan Tarih Vakfı’na. Toplumsal Tarih, 117, 19-21.

Öztürk M. ve Yolaç, M. (2002). Tarihi silahsızlandırmak: Çağdaş bir tarih eğitimi. Toplumsal Tarih, 100, 32.

Paksoy, A. K. (2007). Tarih eğitimi üzerinden Türkiye Cumhuriyeti ulus devletini sorgulamak yada Kemalizmle hesaplaşmak. Mülkiye,XXXI, 257, 88-154.

Pingel, F. (2003a). Ders kitaplarını araştırma ve düzeltme rehberi UNESCO. İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları.

Pingel, F. (2003b). Avrupa evi: Ders kitaplarında 20. yüzyıl Avrupası. İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları.

Silier, O. (2002). Geleceğe nasıl bir yatırım yapıyoruz? Toplumsal Tarih, 105, 2-3.

Silier, O. (2003a). Açılış konuşması. Tarih eğitimine eleştirel yaklaşımlar, İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları, 195-202.

Silier, O. (2003b). Tarih eğitiminde yeni bir modele ihtiyacımız var. Tarih Eğitimine Eleştirel Yaklaşımlar, İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları, 195-202.

Stradling, R. (2003). 20. yüzyıl Avrupa tarihi nasıl öğretilmeli? İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları.

Tarih Vakfı (1991a). Hakkımızda. 11 Mayıs 2016 tarihinde http://tarihvakfi.org.tr/Icerik/hakkimizda/24adresinden erişildi.

Tarih Vakfı (1991b). Tarih Vakfı tüzüğü. 12 Mayıs 2016 tarihinde http://tarihvakfi.org.tr/Icerik/vakiftuzugu/28adresinden erişildi.

Tarih Vakfı (1991c). Çalışma alanları ve işbirliği yaklaşımı. 12 Mayıs 2016 tarihinde http://tarihvakfi.org.tr/Icerik/hakkimizda/24adresinden erişildi.

Tarih Vakfı (1991ç). Kurucu mütevelliler. 11 mayıs 2016 tarihinde http://tarihvakfi.org.tr/Icerik/girisimkuruluvemutevelliler/19 adresinden erişildi.

Tarih Vakfı (1991d). Toplumsal Tarih dergisi. 10 Mayıs 2016 tarihinde http://tarihvakfi.org.tr/YayinDetay/toplumsaltarihdergisi/786 adresinden erişildi.

Tarih Vakfı (1991e). İstanbul dergisi. 10 Mayıs 2016 tarihinde http://tarihvakfi.org.tr/YayinDetay/istanbuldergisi/17adresinden erişildi.

Tarih Vakfı (1991f).New Perspectives on Turkey. 10 Mayıs 2016 tarihinde https://ejts.revues.org/3294adresinden erişildi.

Tarih Vakfı (1991g). Yine, yeni: Dünya kenti İstanbul. 10 Mayıs 2016 tarihinde http://tarihvakfi.org.tr/EtkinlikDetay/yine,yenidunyakentiistanbul/4 adresinden erişildi.

Tarih Vakfı (1991h). Destekçilerimiz. 11 Kasım 2012 tarihinde www.tarihvakfi.org.tr/cms/tarih-vakfi/destekcilerimizadresinden erişildi.

Tarih Vakfı (1995). Tarih öğretimi ve ders kitapları: 1994 Buca Sempozyumu. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.

Tarih Vakfı (1998). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e problemler, araştırmalar, tartışmalar. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.

Tarih Vakfı (2000). Tarih öğretiminin yeniden yapılandırılması. İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları.

Tarih Vakfı (2003a). Tarih eğitimine eleştirel yaklaşımlar, Avrupalı-Türkiyeli tarih eğitimcileri buluşması (Ekim 2001-Kasım 2002). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları.

Tarih Vakfı (2003b). Tarihin kötüye kullanımı: Tarihi kötüye kullanma biçimleriyle yüzleşmek. İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları.

Tarih Vakfı (2003c). Tarih öğretiminde çoğulcu ve hoşgörülü bir yaklaşıma doğru. İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları.

Tarih Vakfı (2009). Ders kitaplarında insan hakları II projesi bulgular ve tavsiyeler raporu. 30 Nisan 2016 tarihinde http://panel.stgm.org.tr/vera/app/var/files/b/u/bulgular-tavsiyeler-raporu.pdf adresinden erişildi.

Tarih Vakfı (2007). Tarih eğitimi ve tarihte ‘öteki’ sorunu. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.

Tarih Vakfı (2010). Toplumsal ve siyasal çatışmaların yaşandığı toplumlarda uzlaşma aracı olarak eğitimin rolü projesi tavsiyeler raporu. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.

Tekeli, İ. (1995). Küreselleşen dünyada tarih öğretiminin amaçları ne olabilir? Tarih Öğretimi ve Ders Kitapları: 1994 Buca Sempozyumu. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.

Tekeli, İ. (2000). Küreselleşen bir dünyada tarih öğretiminin amaçları ne olmalıdır? Tarih Öğretiminin Yeniden Yapılandırılması. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 34-42.

Tekeli, İ. (2000). Önsöz. Tarih Öğretiminin Yeniden Yapılandırılması, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 101-134.

Tekeli, İ. (1998). Tarih bilinci ve gençlik: Karşılaştırmalı Avrupa ve Türkiye araştırması. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.

Tekeli, İ. (2002). Yaratıcı ve çağdaş bir tarih eğitimi için: İlköğretimde ve liselerde tarih eğitiminin yeniden yapılandırılması konusunda kavramsal bir çerçeve. İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları.

Tekeli, İ. (2007). Birlikte yazılan ve öğrenilen bir tarihe doğru. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.

Tekeli, İ. (2007). Yaratıcı ve çağdaş bir tarih eğitimi için: İlköğretimde ve liselerde tarih eğitiminin yeniden yapılandırılması konusunda kavramsal bir çerçeve. Birlikte Yazılan ve Öğrenilen Bir Tarihe Doğru. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 101-134.

Tunçay, M. (1994). Sunuş. Toplumsal Tarih. 1, 1-2.

Tunçay, M. (2003). Toplumsal Tarih 10 yaşında. Toplumsal Tarih, 120, 2-3.

Tüba (2004). Ders kitaplarında insan hakları projesi tavsiyeler. 30 Nisan 2016 tarihinde http://www.tuba.gov.tr/upload/files/insanhaklari.pdf adresinden erişildi.

Yeniçeri, Ö. (2012). Gerçekte tartışılması gereken sorun ve eğitim. Türk Yurdu, 296, 6-9.

Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2003). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yay.

Downloads

Published

2016-09-22

How to Cite

Turan, R. (2016). The dynamic of change in history education in Turkey: The History Foundation&lt;p&gt;Türkiye’de tarih eğitiminde bir değişim dinamiği: Tarih Vakfı. Journal of Human Sciences, 13(3), 3720–3749. Retrieved from https://www.j-humansciences.com/ojs/index.php/IJHS/article/view/3891

Issue

Section

Education