Breastfeeding self-efficacy of mothers and relationship with depression risk <p>Annelerin emzirme öz-yeterliliği ve depresyon riski ile ilişkisi
Keywords:
Postpartum Depression, Breastfeeding, Breastfeeding-Self Efficacy, Doğum Sonu Depresyon, Emzirme, Emzirme Öz-yeterlilikAbstract
A mother primarily should have her own physical and mental health in order to take care a baby in a healthy manner and to breastfeed for long-term. It has been stated that the stress experienced during pregnancy and failing to start providing proper breastfeeding in the postpartum period can affect both providing effective breastfeeding and development of postpartum depression. This study was designed to determine the breastfeeding self-efficacy of mothers and relationship with depression risk. This is a descriptive study was carried out on 265 postpartum women. In collecting the data in the research, a questionnaire prepared using the literature and similar researches made, Postpartum Depression Scale and Breastfeeding-Self Efficacy Scale were used. Mann Whitney U test, Kruskal-Wallis and spearman correlation analysis were used to assess the data. It was determined that the mothers participating in the study received average 58.92 ± 7.61 points from Breastfeeding Self-Efficacy Scale, and 9.58 ± 5.10 points from EPDS. It was established that the breastfeeding self-efficacy level of the mothers in the postpartum 4-6 week was above average, and one third of the mothers (31.7%) was found to be at risk in terms of depression. It was determined in the study that the variables such as the age of mothers, duration of marriage, pregnancy, childbirth and the number of living children, problems experienced at birth, being satisfied with the baby gender, initial breastfeeding time, regular breastfeeding status and feeling self-sufficient for breastfeeding affected the breastfeeding self-efficacy (p <0.05) and there was no association between the breastfeeding self-sufficiency level and the symptoms of depression (p> 0.05). In line with these results, identifying physical, psychological and social health risks in the early stages from the gestation period, initiating and maintaining breastfeeding can help control the postnatal symptoms of depression. Therefore, empowering the consulting services of health professionals during pregnancy and the postpartum period can be suggested.
Özet
Annenin bebeğine sağlıklı bir şekilde bakabilmesi ve uzun dönem emzirebilmesi için öncelikle kendi beden ve ruh sağlığının yerinde olması gerekir. Gebelik döneminde yaşanan stres ve doğum sonu dönemde de emzirmenin uygun şekilde başlatılamamasının hem etkili emzirmenin sağlanması hem de doğum sonu depresyon gelişimini etkileyebileceği belirtilmektedir. Bu çalışma annelerin emzirme öz-yeterliliği ve depresyon riski ile ilişkisini incelemek amacı ile yapılmıştır. Tanımlayıcı olarak planlanan çalışmaya doğum sonu 265 kadın dahil edilmiştir. Çalışmada verilerin toplanmasında; literatür bilgilerden ve yapılan benzer nitelikteki araştırmalardan yararlanılarak hazırlanan bir anket formu, Doğum Sonu Depresyon Ölçeği ve Emzirme-Öz Yeterlilik Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde Mann Withney U Testi, Kruskal Wallis ve spearmankorelasyon analizi kullanılmıştır. Çalışmaya katılan annelerin Emzirme Öz-yeterlilik ölçeğinden ortalama 58,92±7,61, EDDÖ’den ise 9,58±5,10 puan aldığı saptanmıştır. Doğum sonu 4-6 haftalık dönemde annelerin emzirme öz-yeterlilik düzeyinin ortalamanın üzerinde olduğu ve annelerin üçte birinin (%31.7) depresyon açısından risk altında olduğu bulunmuştur. Çalışmada annelerin yaş, evlilik süresi, gebelik, doğum ve yaşayan çocuk sayısı, doğumda sorun yaşama durumu, bebek cinsiyetinden memnun olma, ilk emzirme zamanı, düzenli emzirme durumu ve emzirme konusunda kendini yeterli hissetme durumu gibi değişkenlerin emzirme öz yeterliliğini etkilediği (p<0,05) ve emzirme öz yeterlilik düzeyi ile depresyon semptomları arasında bir ilişki olmadığı belirlenmiştir(p>0,05). Bu sonuçlar doğrultusunda, gebelik döneminden itibaren fiziksel, psikolojik ve sosyal sağlık risklerinin erken dönemde belirlenmesi, emzirmenin başlatılması ve sürdürülmesi ile doğum sonu depresyon semptomlarının kontrolüne yardımcı olabilir. Bu nedenle sağlık profesyonellerinin gebelik ve doğum sonu dönemde danışmanlık hizmetlerinin güçlendirilmesi önerilebilir.
Downloads
Metrics
References
Akyüz, A., Kaya, T., Şenel, N. (2007). Annenin emzirme davranışının ve emzirmeyi etkileyen durumların belirlenmesi. TSK Kor Hek, 6, 331-5.
Annagür, B.,& Annagür, A. (2012). Doğum sonrası ruhsal durumun emzirme ile ilişkisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar Dergisi, 4(3), 279-92.
Arslan, D.(2012). Doğum sonu depresyon riski ve ilişkili faktörlerin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
Aslan, F.,& Uzun, Ş.(2008). Hemşirenin postnatal eğitim ve danışmanlık hizmetlerinin incelenmesi. Türkiye Klinikleri J Med Sci, 28, 736-42.
Ayvazı, S., Hocaoğlu, Ç., Tiryaki, A., Ak, İ.(2006). Trabzon il merkezinde doğum sonrası depresyon sıklığı ve gebelikteki ilişkili demografik risk etmenleri. Türk Psikiyatri Dergisi, 17(4), 243–51.
Baor, L.,& Soskolne, V.(2010). Mothers of IVF and spontaneouslyconceived twins: a comparison of prenatal maternalexpectations, coping resources and maternal stress. Hum Reprod, 25, 1490-96.
Beydağ, K.D.(2007). Doğum sonu dönemde anneliğe uyum ve hemşirenin rolü. Türk Silahlı Kuvvetleri Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6 ,6, 479-84.
Borcherding, K.E.(2009). Coping in healthy primigravidae pregnant women. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs, 38,4, 453-62.
Bölükbaş, N., Erbil, N., Altunbaş, H., Arslan, Z. (2009) 0-12 aylık bebeği olan annelerin çocuk bakımında başvurdukları geleneksel uygulamalar. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6,1, 164-176.
Britton, J.R.(2007). Postpartum anxiety and breast feeding. J Reprod Med, 52, 689-95.
Campbell, S.H.(1996). Breastfeeding self-efficacy: the effects of a breastfeeding promotion nursing intervention. Erişim tarihi, 13.Aralık.2015. Erişim adresi, http://digitalcommons.uri.edu/dissertations/AAI9707172.
Cooke, M., Schmied, V., Sheehan, A.(2007). An exploration of the relationship between postnatal distress and maternal role attainment, breast feding problems and breast feeding cessation in Australia. Midwifery, 23, 66-76.
Cox, J.L., Holden, J.M., Sagovsky, R.(1987). Detection of postnatal depression: development of the 10 item edinburgh postnatal depression scale (EDDÖ). Br J Psychiatry, 150, 782-6.
Çelikel, A.S.(2012). Doğum sonrası dönemde fonksiyonel durum ile postpartum depresyon ilişkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, T.C. Genelkurmay Başkanlığı Gülhane Askeri Tıp Akademisi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Demirci, H.(2001). İlk gebeliği olan kadınların psikolojik tepkilerinin incelenmesi.1.Uluslararası &VIII.Ulusal Hemşirelik Kongresi Bildiri Kitabı, p.193-196, 29 Ekim-2 Kasım 2001, Antalya, Türkiye.
Dennis, C.(1999). Theoretical underpinnings of breastfeeding confidence: a self-efficacy framework. Journal of Human Lactation, 15, 3, 195-201.
Dennis, C.L.,& Faux, S.(1999). Development and psychometric testing of the breastfeeding self-efficacy scale.Research in Nursing&Health, 22, 399 -409.
Dennis, C.L.(2003). The breastfeeding self-efficacy scale: psychometric assessment of the short form. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs, 32, 734-44.
Dennis, C.L.,& McQueen, K.(2007). Does maternal postpartum depressive symptomatology influence infant feeding outcomes?.Acta Pædiatrica, 96, 590–4.
Doğaner, Ş.(2005). Vaginal yolla doğum yapan kadınların erken postpartum dönemde kendisinin ve yenidoğanın bakımına yönelik yaşadıkları sorunların belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Cumhuriyet Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Sivas.
Ekşioğlu, A.B.,&Ceber, E.(2011). Translation and validation of the breast-feeding self-efficacy scale into Turkish. Midwifery, 27, 6, 246-53.
Engindeniz, A.N., Kuey, L., Kültür, S.(1996). Edinburgh doğum sonrası depresyon ölçeği Türkçe formu geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Bahar Sempozyumları 1 Kitabı, p. 51-2, Ankara.
Eşel, E.(2010). Anneliğin nörobiyolojisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 21,1, 68-78.
Fairlie, T.G., Gillman, M.W., Rich-Edwards, J.(2009). High pregnancy-related anxiety and prenatal depressive symptoms as predictors of ıntention to breastfeed and breastfeeding ınitiation. J Womens Health, 18, 945-53.
Gaynes, B.N., Gavin, N., Meltzer-Brody, S., Lohr, K.N., Swinson, T., Gartlehner, G., Brody, S., Miller, W.C.(2005). Perinatal depression: prevalence, screening accuracy, and screening outcomes. Evid Rep Technol Assess, 119, p.1-8.
Gökduman, M.(2009). 0-6 aylık bebeği olan annelerin anne sütünü arttırmaya yönelik geleneksel uygulamaları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doğum Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Aydın.
Karabulut, G.(2014). Gebelikte doğum beklentisinin postpartum depresyon geliştirme üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
Karaçam, Z.(2008). Kadın sağlığı. İn: Ahsen Ş, Editör. Normal postpartum dönemin fizyolojisi ve bakımı. İstanbul: Berday Basın Yayıncılık, p.707-54.
Kırkan, T.(2014). Gebelik ve doğum sonrası dönemde depresyon yaygınlığı ve ilişkili faktörler: bir izlem çalışması. Uzmanlık Tezi, Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Erzurum.
Kurnaz, D.(2014). Erken postpartum dönemde annelerin emzirmeye ilişkin tutum ve başarılarını etkileyen faktörler. Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimler Enstitüsü, Aydın.
Küçükoğlu, S., Çelebioğlu, A., Coşkun, D.(2014). Yenidoğan kliniğinde bebeği yatan annelerin postpartum depresyon belirtileri ve emzirme öz-yeterlilik düzeylerinin belirlenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3 (3), 921-32.
Leibenluft, E.,& Yonkers, K.A.(2010). The ties that bind: maternal-infant interactions and the neural circu-itry of postpartum depression. Am J Psychiatry, 167, 1294-6.
Malini, D.,& Janell, L.(2008). Maternal breastfeeding attitudes: association with breastfeeding Intent and socio-demographics among urban primiparas. Journal of Community Health, 33,2, 53-60.
Özkan, H., Üst, Z.D., Gündoğdu, G., Çapık, A., Şahin, S.A.(2014). Erken postpartum dönemde emzirme ve depresyon arasındaki ilişki. Şişli Etfal Hastanesi Tıp Bülteni, 48, 2, 125-32.
Pippins, J.R., Brawarsky, P., Jackson, R.A., Fuentes-Afflick, E., Haas, J.S.(2006). Association of breastfeeding with maternal depressive symptoms. J Women’s Health, 15, 754-62.
Serhan, N.(2010). Anne ve babalarda postpartum depresyon sıklığı ve ilişkili faktörlerin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Şahin, H., Yılmaz, M., Aykut, M., Balcı, E., Sağıroğlu, M., Öztürk, A. (2013). Kayseri’de iki toplum sağlığı merkezine başvuran annelerde emzirme sorunları ve risk etmenleri.Türk Pediatri Arşivi Dergisi, 48, 145-51.
Tahaoğlu, A.E., Toğrul, C., Külahçıoğlu, M.İ., Öztürk, B.A., Balsak, D., Bademkıran, H., Gül, E., Görkem, Ü., Güngör, T.(2015). Diyarbakır’da postpartum depresyonu etkileyen faktörler. Perinatoloji Dergisi, 23, 1, 26–9.
Taşkın, L.(2009). Kadın hastalıkları ve doğum hemşireliği. IX. Baskı, Ankara, Sistem Ofset Matbaacılık, p.275-455-486.
Tatar, E.S. (2010). Doğum sonu ilk üç ayda annelerin depresyon yaşama durumlarının belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Tokat, M.A., Okumuş, H., Dennis, C.L.(2010). Translation and psychometric assessment of the breast-feeding self efficacy scale short form among pregnant and postnatal women in Turkey. Midwifery, 26, 1, 101-8.
Tokat, M.A.,& Okumuş, H.(2013). Emzirme öz-yeterlilik algısını güçlendirmeye temelli antenatal eğitimin emzirme öz-yeterlilik algısına ve emzirme başarısına etkisi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 10, 1, 21-9.
Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması.(2013). Erişim tarihi 13.12.2015, Erişim adresi,http://www.hips.hacettepe.edu.tr/TNSA2013_sonuclar_sunum_2122014.pdf
Türkoğlu, N., Baysal, H.Y., Küçükoğlu, S.(2014). Sağlıklı ve hasta bebeğe sahip annelerin doğum sonu depresyon düzeylerinin karşılaştırılması. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi, 3(1),p.1-8.
Ural, S. (2011). Erciyes üniversitesiyenidoğan ve sosyal pediatripolikliniklerine başvuran 0-24 aylık bebeğiolan annelerin emzirme ve anne sütünü artırmaya yönelik geleneksel uygulamaları. Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
Wan, E.Y., Moyer, C.A., Harlow, S.D., Fan, Z., Jie, Y., Yang, H.(2009). Postpartum depression and traditional postpartum care in china: role of zuoyuezi.International Journal of Gynecology and Obstetrics, 104, 209-13.
Yenal, K., Tokat, M.A., Ozan, Y.D., Çeçe, Ö., Abalın, F.B. (2013). Annelerin emzirme öz-yeterlilik algıları ile emzirme başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Hemşirelikte Eğitim Ve Araştırma Dergisi, 10, 2, 14-9.
Zubaran, C.,& Foresti, K. (2013). The Correlation Between Breastfeeding Self-Efficacy and Maternal Postpartum Depression in Southern Brazil. Sex Reprod Healthc, 4(1), 9-15.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Authors can retain copyright, while granting the journal right of first publication. Alternatively, authors can transfer copyright to the journal, which then permits authors non-commercial use of the work, including the right to place it in an open access archive. In addition, Creative Commons can be consulted for flexible copyright licenses.
©1999 Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
